Mục lục
Dàn ý Vội vàng thể hiện một tâm hồn say mê cuộc sống, đắm say với tình yêu và niềm vui của đời người. Tác giả biết trân quý thời gian, trân trọng tuổi trẻ, và hiểu rằng sống cũng là để yêu thương; tình yêu đôi lứa, tình yêu thiên nhiên. Hy vọng top 3 dàn ý dưới đây của Ihoc.vn sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích.
Tác giả của bài thơ Vội vàng
Tiểu sử
- Xuân Diệu sinh năm 1916 – 1985 và tên thật là Ngô Xuân Diệu.
- Ông sinh ra tại Can Lộc, Hà Tĩnh nhưng lớn lên và sống với mẹ ở Quy Nhơn.
- Năm 1937, Xuân Diệu ra Hà Nội để theo học tại trường Luật và bắt đầu tham gia viết báo. Ông cũng gia nhập nhóm Tự Lực Văn Đoàn.
- Vào cuối năm 1940, ông chuyển vào Mỹ Tho (nay thuộc Tiền Giang) và làm việc với vai trò viên chức tham tá thương chính.
- Đến năm 1942, ông quay lại Hà Nội và viết văn.
- Năm 1944, ông tham gia vào phong trào Việt Minh.
- Trong thời kỳ kháng chiến, ông di chuyển lên chiến khu Việt Bắc và hoạt động trong lĩnh vực văn nghệ cách mạng.
- Sau khi hòa bình lập lại, Xuân Diệu trở về Hà Nội và làm việc cho đến khi qua đời.
Sự nghiệp văn học
Phong cách sáng tác:
- Xuân Diệu mang đến cho nền thơ hiện đại một làn gió mới, một cảm xúc tươi trẻ và tư tưởng sống hiện đại, đồng thời đổi mới về mặt nghệ thuật.
- Ông được biết đến là nhà thơ của tình yêu, tuổi trẻ và mùa xuân, với phong cách tràn đầy nhiệt huyết, sôi nổi và yêu đời.
Di sản văn học:
- Các tác phẩm nổi bật của ông gồm có: Thơ thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945), Riêng chung (1960)… Bên cạnh đó, ông còn viết văn xuôi và các tác phẩm phê bình, nghiên cứu văn học.
Vị trí và ảnh hưởng
- Xuân Diệu là gương mặt tiêu biểu nhất của phong trào thơ mới.
- Ông sở hữu một năng lượng sáng tạo mạnh mẽ, bền bỉ và có những đóng góp lớn lao cho nền văn học Việt Nam hiện đại.
- Xuân Diệu xứng đáng được tôn vinh là nhà thơ, nghệ sĩ và nhà văn hóa lớn của đất nước.
Giới thiệu chung tác phẩm Vội vàng
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Tác phẩm thuộc tập Thơ thơ (1938), là tập thơ đầu tay của Xuân Diệu, khẳng định vị trí quan trọng của ông với danh hiệu “Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”.
Nội dung
Bài thơ thể hiện một quan niệm sống mới của Xuân Diệu với hình thức cuốn hút và nhiều sáng tạo nghệ thuật đầy táo bạo.
Bố cục
- Đoạn 1 (13 câu đầu): Thể hiện tình yêu mãnh liệt đối với cuộc sống.
- Đoạn 2 (câu 14-29): Bày tỏ sự nuối tiếc về tuổi trẻ và thời gian.
- Đoạn 3 (còn lại): Sự thúc giục sống vội vàng để tận hưởng cuộc đời.
Lời thúc giục sống vội vàng
- Ngôn từ diễn tả cảm xúc mãnh liệt, điệp từ liên tục: “Ta muốn: ôm, riết, say, thâu, cắn”.
→ Đỉnh điểm của cảm xúc mạnh mẽ. - Điệp ngữ, tính từ và danh từ nhấn mạnh cường độ của cảm xúc, thể hiện khát khao mãnh liệt với cuộc sống.
→ Nhịp điệu đoạn thơ dồn dập, cuồng nhiệt, phản ánh tình yêu sâu sắc của nhà thơ với cuộc sống.
Giá trị nội dung
- Bài thơ khắc họa một cái tôi đầy đam mê sống và tận hưởng, phản ánh triết lý sống của thời đại Thơ mới.
Giá trị nghệ thuật
- Kết hợp giữa cảm xúc và lý luận.
- Sự sáng tạo trong hình ảnh và ngôn từ, cùng nhịp điệu sôi nổi và dồn dập, tạo nên sức hút đặc biệt cho bài thơ.
Top dàn ý Vội vàng hay và đầy đủ thông tin
Dưới đây là một số dàn ý Vội vàng chi tiết của Xuân Diệu, một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ mới:
Dàn ý Vội vàng mẫu 1
Phần 1: Mở bài:
- Giới thiệu về Xuân Diệu, nhà thơ lớn của phong trào Thơ mới.
- Giới thiệu về thi phẩm “Vội vàng”, một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông.
Phần 2: Thân bài:
a) Khái quát chung:
- Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác và nội dung chủ đạo của bài thơ.
b) Phân tích bài thơ:
b.1) Niềm say mê trước vẻ đẹp của mùa xuân trên trần thế:
- Sử dụng thể thơ ngũ ngôn và các biện pháp nghệ thuật như điệp ngữ, điệp cấu trúc “tôi muốn” với giọng điệu nhiệt thành, thể hiện khát vọng chiếm giữ vẻ đẹp của mùa xuân và thời gian. Tác giả muốn lưu giữ vẻ đẹp cuộc sống, mùa xuân trên thế gian.
- Bức tranh thiên nhiên mùa xuân trần thế được khắc họa sống động với những hình ảnh quyến rũ như “ong bướm”, “hoa đồng nội”, “ánh sáng chớp hàng mi”. Nghệ thuật so sánh giữa cái hữu hình và vô hình như “tháng giêng ngon như một cặp môi gần” diễn tả sự quyến rũ của mùa xuân.
- Hai câu cuối mang giọng điệu lắng đọng, thi nhân cảm thấy hạnh phúc nhưng cũng nhận ra dấu hiệu của sự chia ly.
b.2) Nỗi tiếc nuối trước dòng chảy thời gian:
- Ba câu đầu là sự nhận thức rõ ràng về thời gian trôi qua “xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua”. Khác với quan điểm thời gian tuần hoàn của các nhà thơ cổ, Xuân Diệu thấy thời gian chỉ trôi qua một lần và không trở lại. Ông thể hiện nỗi tiếc nuối và sự bất an trước sự trôi chảy của thời gian.
- Nhà thơ cảm nhận sự chia ly tràn ngập trong không gian, “mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi”, tạo nên không khí buồn bã và tiếc nuối.
b.3) Khát vọng sống mãnh liệt:
- Giọng thơ nhanh, dồn dập, biểu đạt khát khao được sống mãnh liệt qua những động từ mạnh như “ôm”, “say”. Từ “tôi” chuyển thành “ta”, thể hiện sự kết nối với cuộc đời và nhân loại.
- Nghệ thuật điệp ngữ, câu cảm thán tạo nên sự hối hả, nhiệt thành của thi nhân trong việc tận hưởng cuộc sống. “Ta muốn” cho thấy khát khao cháy bỏng của nhà thơ trong việc hưởng thụ hết thảy những điều tươi đẹp của mùa xuân và cuộc sống.
- Lối sống “vội vàng” mà Xuân Diệu đề cao không phải là sự vội vã để hưởng thụ mà là sự tận hưởng hết sức, thể hiện tình yêu mãnh liệt với cuộc đời.
Phần 3: Kết bài dàn ý Vội vàng:
- Khẳng định giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ “Vội vàng”.
- Bài học về lối sống tích cực và yêu đời dành cho người sáng tác và độc giả.
Dàn ý Vội vàng mẫu 2
Phần 1: Mở bài
- Trình bày đôi nét về tác giả và tác phẩm.
Phần 2: Thân bài
Cái tôi trữ tình đầy sáng tạo:
- Mong muốn “tắt nắng”, “buộc gió” để giữ lại những vẻ đẹp giản dị của cuộc sống.
- Thể hiện một cái tôi táo bạo, quyết liệt, muốn thay đổi cả quy luật tự nhiên để níu giữ vẻ đẹp trần thế.
=> Thể hiện tình yêu sâu sắc của Xuân Diệu với cuộc sống và thiên nhiên, kèm theo sự tiếc nuối và lo lắng vì thời gian trôi nhanh mà con người không thể kiểm soát.
Bức tranh mùa xuân tươi đẹp:
- Nhìn vào cảnh xuân, ánh mắt nghệ sĩ tràn ngập tình yêu, hạnh phúc. Cảnh vật dường như hài hòa, lãng mạn, tất cả đều có đôi có cặp:
Ong bướm ngọt ngào tận hưởng tháng mật,
Hoa đồng nội xanh tươi đầy sức sống,
Lá cành đón đưa nhẹ nhàng,
Cặp chim yến oanh hòa cùng khúc tình si rộn ràng ngày xuân.
- Câu thơ “Và này đây ánh sáng chớp hàng mi” tạo nên sự trong trẻo, ấm áp, lãng mạn.
=> Thể hiện tình yêu thiên nhiên, mùa xuân mãnh liệt của tác giả.
- “Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa”: Đối với Xuân Diệu, mỗi ngày được sống đều là một niềm hạnh phúc.
- Câu thơ “Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần” biểu đạt cảm xúc tinh tế, thú vị, đầy sáng tạo.
- “Tôi sung sướng nhưng vội vàng một nửa/Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân” diễn tả sự tiếc nuối khi mùa xuân đang diễn ra.
Nhận thức về thời gian và sự ngắn ngủi của đời người:
- Xuân Diệu ý thức rõ về quy luật thời gian không dừng lại, luôn trôi nhanh.
- Sự tiếc nuối và giận dữ vì thời gian không đủ để kéo dài tuổi trẻ: “Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật”.
- Cảm xúc buồn bã, ảm đạm trước sự trôi qua của mùa xuân và cuộc sống: “Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn…”
=> Gợi lên nhận thức về sự quý giá của tuổi trẻ và thời gian trong lòng độc giả.
Sự hòa mình vào thiên nhiên và khao khát tận hưởng cuộc sống:
- Câu thơ “Mau đi thôi/Mùa chưa ngả chiều hôm” như một lời nhắc nhở cần tận hưởng từng khoảnh khắc, không để lãng phí thời gian.
- Khao khát sống hết mình, chiếm trọn mọi vẻ đẹp của cuộc sống: “muốn ôm cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn”.
- Câu “Hỡi xuân hồng! Ta muốn cắn vào ngươi!” thể hiện tình yêu nồng nàn, mãnh liệt với mùa xuân và khát khao tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.
Phần 3: Kết bài dàn ý Vội vàng
- Đưa ra cảm nhận chung về bài thơ và ý nghĩa cuộc sống mà tác phẩm truyền tải.
Dàn ý Vội vàng mẫu 3
Phần 1: Mở bài
- Giới thiệu khái quát về Xuân Diệu và bài thơ “Vội vàng”.
Ví dụ:
Một trong những tác phẩm nổi bật và có tiếng vang lớn của Xuân Diệu chính là bài thơ “Vội vàng”, nằm trong tập “Thơ thơ”. Bài thơ khắc họa tình yêu thiên nhiên nồng nhiệt, nỗi lo âu về sự trôi nhanh của thời gian, và tinh thần lạc quan của tác giả trước cuộc sống. Tác phẩm không chỉ là lời ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là sự khích lệ sống trọn vẹn từng khoảnh khắc. Hãy cùng khám phá bài thơ để hiểu rõ hơn về những giá trị mà Xuân Diệu truyền tải.
Phần 2: Thân bài dàn ý Vội vàng
Phân tích nội dung và nghệ thuật trong “Vội vàng”
Tình yêu thiên nhiên và sự say mê của tác giả (11 câu đầu):
- Tác giả mong muốn kiểm soát thiên nhiên, ước ao ngăn cản thời gian để vẻ đẹp của nó mãi trường tồn.
- Bộc lộ tình yêu mãnh liệt đối với thiên nhiên.
- Thiên nhiên hiện ra với vẻ đẹp duyên dáng, trữ tình và đầy lãng mạn.
Nỗi băn khoăn về thời gian và cuộc sống (18 câu tiếp theo):
- Xuân Diệu nhận thức rõ sự nhanh chóng của thời gian.
- Nhịp thơ vội vã, gấp gáp, tô đậm sự tươi đẹp của thiên nhiên, nhưng lại ẩn chứa nỗi tiếc nuối.
- Cảm giác thiên nhiên bị mất đi cùng thời gian khiến tác giả lưu luyến.
- Tác giả trân trọng tuổi trẻ và vẻ đẹp thiên nhiên trong hiện tại.
Khát vọng sống (10 câu cuối):
- Xuân Diệu thúc giục chính mình và mọi người phải sống gấp, sống hết mình để tận hưởng trọn vẹn cuộc sống.
- Tác giả cảm nhận thiên nhiên và cuộc sống bằng mọi giác quan, tràn đầy sự sống.
Phần 3: Kết bài
- Trình bày cảm nhận cá nhân về bài thơ “Vội vàng”.
Ví dụ:
“Vội vàng” là bài thơ thể hiện sâu sắc sự say mê, trân trọng cái đẹp, đồng thời khơi dậy niềm tin yêu cuộc sống. Qua tác phẩm, Xuân Diệu gửi gắm thông điệp về tầm quan trọng của việc sống trọn vẹn và không để lãng phí từng khoảnh khắc quý báu của cuộc đời.
Dàn ý Vội vàng của Xuân Diệu không chỉ là lời khẳng định về tình yêu cuộc sống mãnh liệt, mà còn là tiếng nói sâu sắc về sự trân trọng thời gian và tuổi trẻ. Qua những hình ảnh tươi mới và cảm xúc dạt dào, Xuân Diệu đã gửi gắm thông điệp về lối sống tích cực, tận hưởng từng khoảnh khắc quý giá của cuộc đời. Để tìm hiểu thêm những kiến thức về chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11, hãy truy cập ngay Ihoc.vn để khám phá.