Tổng hợp các bài văn mẫu phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu là một trong những dạng đề nghị luận văn học thường gặp trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Cùng Ihoc tham khảo cách làm chi tiết, cách lập dàn ý và một số bài văn mẫu hay dưới đây để các bạn có thêm tư liệu làm bài nhé!

Hướng dẫn làm bài phân tích phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Phân tích đề bài:

• Yêu cầu về nội dung: Phân tích nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
• Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: Bao gồm các hình ảnh, chi tiết và câu nói thuộc văn bản Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.
• Phương pháp lập luận chính: Sử dụng phương pháp phân tích.

Xác định quan điểm về Chiếc thuyền ngoài xa:

• Quan điểm 1: Phân tích về tình huống bất ngờ và phát hiện của nhân vật Phùng trong câu chuyện.
• Quan điểm 2: Tập trung vào nhân vật người đàn bà hàng chài và giải thích vai trò trung tâm của cô trong cấu trúc của câu chuyện.
• Quan điểm 3: Tập trung vào nhân vật Phùng và nhìn nhận về tấm ảnh được chọn, từ đó suy luận về việc nghệ thuật chân chính không bao giờ tách rời khỏi cuộc sống.

Kiến thức cần hiểu trước khi phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Tác giả Nguyễn Minh Châu

Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989), tên khai sinh Nguyễn Thí, sinh ra ở làng Văn Thai, tên nôm là làng Thơi, Sơn Hải, Quỳnh Lưu, Nghệ An.

Năm 1945, ông tốt nghiệp trường Kỹ nghệ Huế, sau đó gia nhập quân đội học ở trường sĩ quan lục quân Trần Quốc Tuấn.

Tác phẩm của ông phản ánh chủ nghĩa anh hùng trong chiến đấu trước năm 1975, mang thiên hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. Sau năm 1975, ông chuyển hướng sáng tác với tư duy triết lý sâu sắc và ngôn ngữ đời thường, gần gũi với đạo đức.

Các tác phẩm nổi bật của ông bao gồm Cửa sông (tiểu thuyết, 1966), Dấu chân người lính (tiểu thuyết, 1972), Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (truyện ngắn, 1983), Cỏ lau (truyện vừa, 1989) …

Kiến thức chung 

Hoàn cảnh sáng tác: Truyện được viết vào tháng 8 năm 1983, sau cuộc chiến chống Mĩ cứu nước. Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam từ sau năm 1975 đến cuối thế kỷ XX.

Nội dung chính: Truyện mô tả hành trình thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những hiểu biết sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc sống.

Đặc điểm nghệ thuật:

• Kể chuyện một cách tự nhiên và khách quan, tập trung vào góc nhìn của nhân vật Phùng.
• Nghệ thuật khắc họa nhân vật đầy sức sống và tính cách độc đáo.
• Sử dụng hình ảnh và tượng trưng chân thực, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Lập dàn ý phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Mở bài

Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm:

• Nguyễn Minh Châu, một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền văn học quốc gia. Ông không chỉ là một nhà văn xuất sắc mà còn là người trầm lắng, suy tư về tâm hồn con người và sứ mệnh của nghệ sĩ trong xã hội.
• Trong tác phẩm ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu đã khéo léo chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, cùng với triết lý sâu xa về cuộc sống con người. Tác phẩm này không chỉ là câu chuyện đơn thuần mà còn là một tác phẩm đa chiều, ánh sáng lên mối liên quan mong manh giữa hiện thực cuộc sống và nghệ thuật.

Thân bài

a) Luận điểm 1: Tình huống bất ngờ và phát hiện của Phùng

Cảnh đắt trời cho:

• Hình ảnh chiếc thuyền lưới vó xuất hiện dưới ánh nắng hồng hồng, mờ ảo như bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ. Đây không chỉ là một cảnh đẹp vật lý, mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp nghệ thuật, một sự kết hợp tuyệt vời giữa thiên nhiên và con người.
• Phùng bị bối rối trước vẻ đẹp toàn diện này. Bản chất của vẻ đẹp không chỉ nằm ở hình thức mà còn ẩn chứa đạo đức và lòng nhân ái.

Phát hiện thứ hai:

• Một người đàn bà xấu xí bước ra, tiết lộ sự thật đắng lòng: hình ảnh của một gia đình đầy xấu xí, bạo hành và tổn thương. Phùng hiểu rõ sự chênh lệch giữa vẻ đẹp hoàn mỹ và sự thật đau lòng của cuộc sống. Sự mỏng manh giữa hình ảnh tốt đẹp và xấu xí chỉ là một bức màn mong manh, không chịu được sự tàn phá của hiện thực đầy thăng trầm.

b) Luận điểm 2: Nhân vật người phụ nữ làng chài:

Khốn khổ và vẻ đẹp đằng sau vẻ xấu xí:

• Chị là hình ảnh sống động của những phụ nữ miền biển – cao to, thô kệch, và bị hằn sâu những nỗi đau ngoại hình, nghèo đói, và bạo hành gia đình.
• Tuy xấu xí về hình thức, nhưng chị hiện thân lòng bao dung, thông cảm, và lòng biết ơn với người chồng khó khăn. Tình mẫu tử thiêng liêng và sự ngây thơ trong cách nhìn cuộc sống khiến chị trở thành biểu hiện của vẻ đẹp nội tâm và lòng trung hiếu.

Sự thấu hiểu và sâu sắc trong nhìn nhận cuộc sống:

• Phùng và Đẩu hiểu rõ sự ngây thơ và đơn giản trong cuộc sống. Sự thông suốt này giúp họ nhìn xa hơn, vượt qua những hình ảnh về ngoại hình và tìm thấy ý nghĩa thực sự của cuộc sống.
• Thấu hiểu rằng lòng tốt và pháp luật không thể giải phóng con người khỏi đói nghèo và bạo lực gia đình, họ học được cách nhìn sự việc từ nhiều góc độ, suy xét và tìm hiểu sự thật đằng sau.

c) Luận điểm 3: Nhân vật Phùng & tấm ảnh được chọn

• Phùng vẫn giữ tấm ảnh, thấy sự kết hợp giữa màu hồng hồng của sương mai (biểu tượng của nghệ thuật) và hình ảnh người phụ nữ nghèo khổ. Đây là minh chứng cho việc nghệ thuật không chỉ đẹp trong tranh vẽ, mà còn hiện hữu trong cuộc sống thực tế.
• Nhận ra rằng việc giải quyết những vấn đề xã hội như đói nghèo và bạo lực gia đình đòi hỏi không chỉ lòng tốt và pháp luật, mà còn đòi hỏi sự nhìn nhận sâu sắc, trực quan và tôn trọng đối với đời sống của mỗi người.

Kết bài

Giá trị nội dung: Nguyễn Minh Châu chú ý đến sự thực tế rằng Ngọc có vết, cuộc sống đa dạng. Ông nhấn mạnh rằng không có gì hoàn hảo và hoàn mỹ trong thế giới này. Những điều tươi đẹp và hoàn bích thường che phủ những hiện thực đau lòng, đòi hỏi con người phải nhìn xa hơn, thông qua góc nhìn đa chiều và sâu sắc để hiểu và đánh giá chính xác vẻ đẹp của lòng đạo đức và lòng nhân văn, thay vì bị quyến rũ bởi những vẻ đẹp hào nhoáng nhưng hóa hồn.

Giá trị nghệ thuật: Trong tác phẩm này, phân tích Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ là một đối tượng mà là biểu tượng của sự giàu có và tâm hồn. Nguyễn Minh Châu đã chọn điểm nhìn tự do và sâu sắc, đánh bại bề nổi và khám phá sự phong phú ẩn sau vẻ bề ngoại hình. Ngôn ngữ của ông không chỉ là một cách kể chuyện, mà là một công cụ sắc bén, trung thực và thuyết phục, đưa độc giả vào thế giới đầy ý nghĩa và sự sâu lắng của chiếc thuyền, đồng thời giúp chúng ta nhìn thấy một cuộc sống đầy màu sắc và ý nghĩa bên trong những hiện thực đau lòng.

Văn mẫu phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa – mẫu hay nhất

Nguyễn Minh Châu được biết đến như một người tiên phong của thời kỳ đổi mới, mở đường cho văn học hiện đại. Cuộc đời của ông luôn được dành để suy tư về số phận con người và trách nhiệm của nghệ sĩ đối với những số phận đó. Trong thập kỷ 80, tài năng của Nguyễn Minh Châu đã đặt ông vào vị trí tiên phong của văn học thời kỳ đổi mới. Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa là một minh chứng rõ ràng cho sự kiên trì và sự tìm kiếm của ông trong việc khám phá cuộc sống và trách nhiệm của người nghệ sĩ.

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, viết vào tháng 8/1983, ra đời trong một bối cảnh lịch sử xã hội đặc biệt. Sau cuộc kháng chiến chống Mỹ, đất nước Việt Nam thống nhất, và nhiều vấn đề cuộc sống trước đó, do chiến tranh, bắt đầu được đặt ra. Tác phẩm này xuất hiện như một phản ánh tất yếu của việc văn học phải đối diện với những thách thức của thời đại, những thay đổi trong chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội.

Trong tác phẩm, tác giả mở đầu bằng một hình ảnh tuyệt vời về người nghệ sĩ Phùng, đang đối diện với một cuộc thử thách. Nhiệm vụ của anh là chụp một bức ảnh về thuyền và biển. Tại đây, anh phát hiện ra hai điều quan trọng. Đầu tiên, anh nhận thức được vẻ đẹp hoàn mỹ của thiên nhiên, thể hiện qua hình ảnh thuyền và biển trong sương sớm. Mặt biển mờ sương tạo nên một bức tranh tuyệt vời, làm cho Phùng cảm thấy may mắn và hạnh phúc vì chứng kiến một vẻ đẹp hiếm có. Tuy nhiên, điều thứ hai Phùng phát hiện là hiện thực khắc nghiệt của cuộc sống, được thể hiện qua hình ảnh một người phụ nữ hàng chài và người đàn ông hung dữ. Cuộc sống của họ trái ngược với vẻ đẹp bề ngoài của thuyền và biển. Phùng nhận ra rằng cuộc sống không chỉ đẹp và tĩnh lặng như bức tranh mà còn đầy rẫy những khó khăn, đen tối và xấu xí.

Nhìn nhận hai phát hiện đó, Phùng bắt đầu nhận thức rõ ràng hơn về sự phức tạp của cuộc sống. Cuộc sống không chỉ đẹp và tĩnh lặng như bức tranh mà còn đầy rẫy những khó khăn và đau thương. Anh quyết định đứng lên, chống lại nạn bạo lực gia đình và giúp đỡ người phụ nữ hàng chài thoát khỏi cảnh đau khổ. Tuy cuộc sống của bà nhiều bi kịch, nhưng lòng trung hiếu và lòng nhân ái của bà vẫn được giữ gìn. Bằng việc này, tác giả chứng minh rằng đằng sau vẻ đẹp bề ngoại của cuộc sống, có những câu chuyện đầy ý nghĩa và giá trị. Cuộc sống không chỉ là vẻ đẹp hình thức mà còn là trải nghiệm về lòng nhân ái và sức mạnh của con người.

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu không chỉ là một câu chuyện đơn thuần về một người nghệ sĩ và cuộc hành trình tìm kiếm vẻ đẹp, mà còn là một bức tranh phức tạp về cuộc sống, về sự đối diện với những nghịch lý và những sự đen tối. Phùng, người nghệ sĩ chính trong câu chuyện, không chỉ nhìn thấy vẻ đẹp của cuộc sống mà còn phát hiện ra những khía cạnh đen tối, bất công và đầy khó khăn.

Bức tranh đầu tiên là hình ảnh của một vẻ đẹp tuyệt vời trên biển, được thể hiện qua hình ảnh thuyền và biển trong sương sớm. Nhưng ngay cạnh đẹp đẽ ấy, Phùng nhìn thấy cuộc sống đen tối và bất hạnh của một người phụ nữ hàng chài. Điều này làm cho anh nhận ra rằng cuộc sống không chỉ là vẻ đẹp bề ngoài mà còn chứa đựng những cảm xúc phức tạp và những nỗi đau không tưởng.

Phùng không chỉ là người quan sát mặt đẹp của cuộc sống mà còn là người đứng lên chống lại sự bất công và đau khổ. Anh không chấp nhận nhìn thấy một người phụ nữ bị hành hạ và quyết định đưa vấn đề này ra ánh sáng, làm cho người phụ nữ đó được giúp đỡ và bảo vệ. Điều này thể hiện lòng trung hiếu và lòng nhân ái của Phùng, nhấn mạnh rằng mặc kệ những khó khăn và đen tối, lòng nhân ái và lòng trung hiếu vẫn luôn tồn tại và mạnh mẽ trong trái tim của con người.

Cuối cùng, thông qua câu chuyện này, Nguyễn Minh Châu đã gửi đi thông điệp sâu sắc về lòng nhân ái, sức mạnh của lòng trung hiếu và sự đối diện với những nghịch lý của cuộc sống. Tác phẩm không chỉ là một tác phẩm văn học đẹp về hình thức mà còn chứa đựng những giá trị đạo đức và nhân quyền, khẳng định rằng trong mỗi con người, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất, vẫn tồn tại sức mạnh của lòng trung hiếu và lòng nhân ái.

Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa – mẫu số 2

Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989) là nhà văn sử thi lãng mạn, trước năm 1975 các tác phẩm chủ yếu xoay quanh đề tài người lính. Tuy nhiên, sau năm 1980, những sáng tạo của ông đã đi sâu vào sự phức tạp của cảm xúc cá nhân, đạo đức và triết học chân chính. Chiếc thuyền ngoài xa là hình ảnh thu nhỏ của phong cách này, sử dụng ngôn ngữ đơn giản để kể lại hành trình đời thực của một nhiếp ảnh gia và những suy ngẫm sâu sắc của anh về nghệ thuật và cuộc sống.

Trong chuyến đi Đẩu, đồng đội cũ nay giữ chức chánh án huyện, Phùng mạo hiểm đến chiến trường cũ từ thời kháng chiến chống Mỹ. Mặc dù đã nhiều buổi sáng trôi qua nhưng anh vẫn cố gắng chụp được một bức ảnh ưng ý. Sau một tuần kiên trì, Phùng cuối cùng cũng chụp được bức ảnh mê hoặc về một chiếc thuyền xa: một chiếc thuyền đánh cá, giống như một bức tranh thủy mặc cổ do một nghệ sĩ bậc thầy chế tác.

Bóng con thuyền mờ ảo trong sương mù, làn sương trắng sữa nhuốm chút hồng của nắng mai. Toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều toát lên sự hài hòa, giản dị, làm say đắm trái tim Phùng. Trong khoảnh khắc hoang mang đó, anh cảm thấy như mình đã khám phá được chân lý tối thượng của sự hoàn hảo, một cái nhìn sâu sắc về bản chất của tâm hồn.

Vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ này khiến Phùng choáng ngợp, khiến tâm hồn anh ngập tràn hạnh phúc. Anh ấy không ngừng bấm máy ảnh để ghi lại bản chất ngoạn mục của khung cảnh. Tuy nhiên, thực tế lại không phản ánh vẻ đẹp như vậy.

Tác giả đã đặt bức tranh tráng lệ này cạnh thực tế khắc nghiệt của một gia đình ngư dân, một gia đình đầy đau thương. Ở đây, trọng tâm là một người phụ nữ, vợ của một ngư dân phải chịu số phận bất hạnh, phải chịu đựng bi kịch bạo lực gia đình hàng ngày. Một người phụ nữ vô danh, được coi là mụ hay chị ta (chị), tiêu biểu cho vẻ đẹp tiềm ẩn của phụ nữ miền biển và Việt Nam.

Cô, hơn 40 tuổi, phải đối mặt với sự ngược đãi không tên từ người chồng say rượu của mình. Tuy nhiên, bị thúc đẩy bởi tình yêu dành cho con cái, bà bám lấy biển cả, tổ ấm và hạnh phúc của con cháu. Cô chịu đựng sự tra tấn, hiểu rằng con thuyền giữa biển rộng cần sức mạnh của một người đàn ông. Bức ảnh miêu tả một chiếc thuyền đẹp như tranh vẽ, nhưng cuộc sống thực của gia đình ngư dân trên con tàu này lại không hề đẹp đẽ. Tình huống nghịch lý này đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống đối với người nghệ sĩ.

Tác giả còn xây dựng nhân vật Phùng, một người nghệ sĩ tài hoa, đam mê cái đẹp và tận tâm với nghề. Dù chứng kiến ​​những bất công nhưng anh vẫn giúp đỡ những người phụ nữ xa lạ đang gặp khó khăn. Tuy nhiên, sự hiểu biết của ông về sự phức tạp của cuộc sống vẫn chỉ ở mức độ bề mặt. Phùng, từng là người lính chiến đấu giải phóng miền Nam, không thể giải thoát cho số phận bất hạnh của người phụ nữ này.

Chiếc thuyền ngoài xa với lối kể chuyện độc đáo, mới mẻ và những khám phá sâu sắc, đã để lại ấn tượng lâu dài. Nó cung cấp cho độc giả những hiểu biết sâu sắc hấp dẫn về cuộc sống, nhân loại và nghệ thuật.

Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa – mẫu ngắn gọn nhất

Nguyễn Minh Châu, một trong những tài năng văn viết văn xuôi phong phú và sâu sắc với tư duy triết học, đã tạo nên tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa mang đầy đủ đặc điểm nghệ thuật của ông và cũng là nơi hiển hiện triết lý và ý nghĩa qua những hình ảnh nhỏ.

Trong câu chuyện Chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta được chứng kiến một tình huống độc đáo và bất ngờ mà nhân vật Phùng phải đối mặt. Phần tiếp theo của câu chuyện mô tả những khám phá chân thực và không ngờ của Phùng, đưa ra những góc nhìn mới về nghệ thuật và cuộc sống.

Nhìn dưới ống kính tinh tế của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng, chúng ta được chứng kiến vẻ đẹp hoàn hảo của thiên nhiên được tạo ra trong sương mù buổi sáng. Chiếc thuyền lưới vó, bầu sương mù trắng như sữa và những bóng người tạo nên hình ảnh tinh tế và đẹp đẽ. Từng cảnh quay như những bức tranh sống động và bình dị, chứng tỏ sự khéo léo của Nguyễn Minh Châu trong việc sử dụng ngôn ngữ để mô tả những hình ảnh đẹp như trong tranh.

Qua việc sử dụng nghệ thuật so sánh và miêu tả chi tiết, Nguyễn Minh Châu không chỉ tạo ra bức tranh vĩ đại về thiên nhiên mà còn thể hiện sự đấu tranh giữa cái đẹp và xấu xí trong cuộc sống. Đối mặt với những hình ảnh đau lòng của bạo lực gia đình, nhân vật Phùng không chỉ ngạc nhiên và giận dữ mà còn thể hiện sự bất bình và quyết đoán trong việc ngăn chặn cái xấu. Đây không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một thông điệp triết học sâu sắc về sự đối diện với cái xấu trong cuộc sống và tìm kiếm cái chân thực và đẹp đẽ trong mọi khía cạnh của đời sống.

Trên đây là những gợi ý hữu ích về việc làm bài văn cũng như phân tích Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. Nếu bạn muốn nâng cao kiến thức, hãy đọc các tài liệu được biên soạn và tổng hợp. Ngoài ra, SGK Online cũng cung cấp nhiều kiến thức ngữ văn cũng như cách học thuộc văn nhanh giúp bạn đạt được điểm cao hơn trong quá trình chinh phục môn văn của mình.